Cuba, land van rum, sigaren en .....JINETEROS

Ondertussen zijn ze aangekomen in Santa Clara…de stad van de grote overwinning van Ernesto Guevara beter bekend als Ché. De eerste nacht na aankomst in Cuba overnachtten we echter een nachtje in La Habana. Dit was ons het avontuur wel. Juist aangekomen konden we niet geloven in welke sauna ze ons gedropt hadden. Mexico City was zaaaaalig van temperatuur. We liepen rond in een short, t-shirt en ‘sletsen’ en hadden het noch te warm, noch te koud. In het land van de jinetero(a)’s aangekomen echter liepen de straaltjes zweet ons al snel over het lijf. Na een uurtje zweten en zwoegen met de bagage besloten we dan ook een strand te zoeken. Niet zo heel simpel als je zou denken. We moesten de taxi nemen naar Playa de Santa Maria, een twintigtal minuten met een gammele Lada die als taxi dienst deed. Daar eindelijk aangekomen was een verademing. Echt een plaatje uit de boekjes…hagelwit strand, palmbomen, zalig warm turkoois water…genieten! Daar een mojito of twee gedronken en ’s avonds vis gegeten in een gezellig hutje naast het strand. Ik diende daar zélf echter ook als avondmaal en Birger prijsde zich natuurlijk gelukkig met zo’n doeltreffend muggenmachientje…damn!!!
De volgende dag moesten we pas om 15:00 h de bus hebben richting Santa Clara (die uiteindelijk natuurlijk pas om 16:30 h vertrok, wat hadden we nu ook verwacht..) dus besloten we Havanna een eerste keer te verkennen. We moesten nu bijna nog meer moeite doen om vervelende ‘insecten’ van ons lijf te slaan. Dit keer manifesteerden deze zich echter in de vorm van de jinetero’s waar ik het hierboven over had. Deze worden door ‘den Trotter’ gedefinieerd als ‘jongens die van het toerisme profiteren door middel van bedrog en afzetterij’. De vrouwelijke variant hiervan (jinetera’s) zijn meisjes die hetzelfde doel nastreven, namelijk het bekomen van Cubaanse dollars of ‘peso’s convertibles’, maar dan aan de hand van het verkopen van hun lichaam. Van die ‘hoertjes’ hebben we weinig gemerkt, ik althans toch niet :o), de jinetero’s waren echter duidelijk geen verzinsel van de reisgids. Achter elke hoek kwam er wel eentje tevoorschijn om dit of dat aan te bieden.
In het begin waren we nog wat naïefjes. We betaalden 6 Cubaanse dollars (ongeveer 5 euro) elks voor een stuk brood met tortilla tussen. ‘Amai, wel duur’ dachten we, maar we hadden grote honger en dan zeg je al snel, och ja…voor 1 keer dan. Heel lekker, dat wel, maar het waren natuurlijk 12 peso’s die we de man schuldig waren en niet 12 cubaanse dollars. De verkoper van het kraampje vertrok geen spier toen we hem betaalden in cubaanse dollars. Je zou voor minder als een domme toerist je voor twee stukken brood bijna het equivalent van je volledige maandloon betaalt!!!Vrolijke, vrolijke eee-eeezels, vrolijke ezels da-at zijn wij!We hadden toen dus nog niet goed door dat wij als toeristen ook met peso’s konden betalen. Op de luchthaven hadden ze al onze euro’s in Cubaanse dollars omgewisseld en dus dachten wij dat we als toerist enkel dit geld konden gebruiken. Niet dus. Pas toen de honger gestild was begon het ons toch echt te dagen dat dit echt niet kon. Het eerste wisselkantoor dat we tegenkwamen binnengegaan en lap! Voor 20 Cubaanse dollars, kregen we 480 peso’s!!! We hadden die broodjesverkoper dus 50 keer teveel betaald. Die sloot nadat wij om de hoek verdwenen waren waarschijnlijk zijn kraam om zich daarna een goeie fles rum aan te schaffen. We troostten ons bij de gedachte dat het toch wel een heeeeel lekker broodje was en dat we iemand het gevoel hadden gegeven dat hij de lotto gewonnen had. Ik dacht aan die keer dat we in de overpoort 5O euro op de grond vonden, onszelf hiermee goed trakteerden op pintjes, tequila en pitta. Er zal toen ook wel iemand heel hard gevloekt hebben…tja..c’est la vie! We deden ons met ons nieuw verworven peso-fortuin dan ook tegoed in elke kraam die we zagen om ’het goed te maken’. We verkenden verder het ‘Habana Vieja’, het oude Havanna, met zijn prachtige, doch in verval zijnde, koloniale huizen en keken elke Amerikaanse slee die voorbijsputterde met plezier na. We hoorden van verschillende mensen die ons wilden ‘helpen’ dat er een salsafestival zou zijn met muziek van o.a. de Buena Vista Social Club. We gingen dus in de richting die ze ons aangaven, maar gingen niet met hen mee zoals ze allemaal wel graag meenden te willen. Toen we aan de zoveelste kerel die ons aansprak vroegen of hij wist waar het salsafestival was, zei die meteen jaja, het is zus en zo en daar en daar. Dan de drie vragen die ze allemaal blijken vanbuiten geleerd te hebben: ‘ Wanneer zijn jullie aangekomen?’ ‘Van welk land zijn jullie?’ en ‘Waar verblijven jullie?’ Zoals we later zouden ontdekken hadden deze vragen en de antwoorden erop een duidelijke rol in een georganiseerd handeltje van toeristenvallen. Die kerel was heel vriendelijk en toch niet opdringerig en ging een stukje met ons mee. Aangekomen bij het ‘festival’ bleek dat dit gewoon een bar was waar de ‘Buena Vista Social Club’ zogezegd hun stamcafé had en cd’s opnam. We besloten een mojito te drinken en hij pakte er ook één. Hij begon dan te vertellen dat Cuba drie munteenheden had, Peso’s, peso’s convertibles en ‘chuvitos’. We hadden in de gids gelezen dat ‘chuvitos’ en pesos convertibles hetzelfde waren, maar dat bleek niet waar te zijn. Nee de chuvitos en de pesos convertibles (of cubaanse dollars) zijn een gelijkaardige munteenheid, maar de chuvitos zijn voordeliger, goedkoper. Wij moesten zeker zorgen dat we ons geld omwisselden, want anders ging het veel te duur zijn voor ons. Wij waren hem dankbaar dat hij ons op de hoogte bracht van dit feit en keuvelden verder. Teruggekomen op het onderwerp zei hij dat de wisselkoers voor buitenlanders slechter was dan voor Cubanen. Hij zou voor ons wel binnen willen gaan en geld wisselen. Ik voelde mij al niet zo comfortabel bij de wending die het gesprek nam, en zei dus maar dat we maar 20 dollars bij ons hadden en dat de rest in de casa particular lag. Hij zei van dan naar de casa te gaan om het geld te gaan halen. Ik bleef afwimpelen van neenee we moeten om drie uur onze bus hebben en ik wil nog een douche nemen, we zullen het wel doen in Santa Clara en het daar aan Yaquelyn vragen. Ah nee, zei hij, want je kan enkel omwisselen in Havana. Dit leek ons alweer een heel raar feit en het feit dat hij bleef aandringen begon ik ook heel vreemd te vinden. Wat kan het hem nu schelen of wij buitenlanders goedkoper kunnen reizen. Hij pakte het echter heel listig aan en overtuigde ons er uiteindelijk van met de twintig dollar die we bijhadden tenminste al naar het kantoor te gaan en dit in te wisselen. We gingen dan maar mee, toch in gedachten houdend dat het wel heel dom zou zijn meer te betalen als het voor veel minder kon. Hij zei ook van ‘in jullie casa zullen ze jullie dit allemaal niet vertellen, want ze willen liever cubaanse dollars, en niet de chuvitos’. Uiteindelijk aangekomen bij het ‘kantoor’ was ik al helemaal niet meer mee met meneer Carlos. Het was een eind stappen en elke keer werd ik zenuwachtiger omdat ik de bus niet wou missen en hij bleef maar wandelen, jaja we zijn er bijna, tranquila… Ik begon nu te denken dat hij al die moeite waarschijnlijk deed om daarna wat geld van ons te kunnen vragen. Aangekomen aan het wisselkantoor, zei hij ‘wacht hier, ik ga de kerel halen’. Er kwam een kerel buiten en ze namen ons mee om de hoek en die kerel haalt een pak geld boven. Ik zeg neeneeneeneenee ze hebben mij gezegd NOOIT geld te wisselen op straat. Ik doe het niet, sorry. Dan werden ze beiden een beetje kwaad ‘tranquila, tranquila…als je het binnen wilt doen, dan doen we het binnen, maar dan is de koers slechter voor jullie’. Ik had er op dat moment echter echt genoeg van. Het feit dat ze juist datgene wilden doen waar de meneer van de casa ons voor had gewaarschuwd het zeker NOOIT te doen, was voor mij genoeg om carlos de definitieve stempel van ‘onbetrouwbaar’ mee te geven. Ik verontschuldigde mij en we wandelden weg richting casa. Ik was op dat moment nog zenuwachtiger omdat we zoveel tijd hadden verloren door die pipo. Ineens dook hij terug op en vroeg om een beetje geld om ‘te eten’. Ik had zoiets van GOOODVER!!!!Laat ons nu gewoon gerust, we gaven hem snel een dollar om ervan af te zijn. Hij reclameerde nog, maar liet ons verder gerust. Oef!
Onderweg naar huis spraken ons weer een dozijn kerels aan, op den duur waren we het echt beu. De zoveelste ‘no gracias!’ maar de jongen zei: ‘verblijven jullie in casa Lazaro?’ Ik wandelde verder en dan zei hij van heet jij niet Sophie, y tu Virgen (haha, zo spreken ze Birger hier dus vaak uit). Wij huh ja hoe weet jij dat? Zijn vader bleek een vriend te zijn van de baas van onze casa en had hem gezegd dat MOEST hij ons in de straat zien, hij ons dan moest zeggen dat de señor op zijn werk was en dat hij om drie uur terug zou zijn. Wij oh nee nee nee, om drie uur vertrekt onze bus, wij moeten eerder binnengeraken. Hij zei dat we wel konden proberen bellen naar het werk van de baas, dat hij de nummer had. Ik vroeg of de señora dan niet thuis was, nee die was met de kindjes naar het park. Wij dus naar een telefooncel gewandeld, dit was weer niet dichtbij, dus babbelden we wat met die jongen. Hij werkte in een hotel, moest uitleg geven aan de toeristen, en had juist gedaan met werken. Tijdens het babbelen vertelden we hem dan ook wat er gebeurd was en informeerden of die kerel de waarheid had gesproken. Dit bleek allemaal te kloppen en hij reageerde ook van ‘hoe hebben jullie nog geen chuvitos?’ dat moet je snel regelen hoor. Gebeld naar de baas in telefooncel, ik kreeg hem aan de lijn, maar de lijn was slecht, ik gaf Eduardo dus maar terug door en die legde het dan uit en de baas had gezegd dat hij 15 minuten later thuis zou zijn. Die kerel zei dan ook nog dat als we wilden, hij ons wel wat geld kon wisselen, daar je het alleen in Havanna kon doen. Ik zei wederom dat ons geld in de casa lag. Hij zei van ja als je wil, als je straks de taxi pakt, kom hier op de hoek even langs, hier woont mijn vriendin, dan zal ik jullie meenemen naar het dichtstbijzijnde wisselkantoor. Wij gingen dan maar richting huis en hoopten dat el señor er al was. Bleek dat de kuisvrouw er wel was, maar van el señor geen spoor. Ik leg het hele gebeuren uit en zij zei dat hij nog niet thuis was. We gingen dus onze spullen al halen en wachtten beneden op el señor. Ik begin echter echt zenuwachtig te worden, want het was al twee uur. Ik zeg van kan ik niet aan u betalen? Weet u de paspoorten niet liggen? Zij komt ineens aan en zegt ‘la señora zegt dat het 25 dollars zijn’ ik huh de señora, die is er toch niet? Ze zegt ook onze paspoorten te weten liggen, dus we staan er niet verder bij stil en betalen snel en haasten ons naar buiten met de bagage. We waren toen al niet meer van plan naar die kerel te gaan, omdat er niet meer veel tijd was. De kuisvrouw zegt echter van ik zal wel een taxi bellen voor jullie, het is niet veilig zo op straat te gaan met al jullie zakken. We wachtten binnen dus op een taxi en de telefoon gaat. Ineens komt de señora uit haar kamer en begint te spieden uit het raam. ‘Hebben jullie gebabbeld met een zwarte jongen op de straat?’ wij van ja…dat was die vriend van jullie die ons gewaarschuwd heeft dat el señor niet thuis was. Zij ‘hoe vriend?’ ik vertel haar het verhaal van ‘de vriend van het huis’ die ons tegenhield op straat en wist waar we woonden en wie we waren. Zij zegt van neeneenee mijn buur belt mij juist dat een bandietje een ‘jinetero’ die hij kende van gezicht met jullie stond te babbelen. Wij van ‘huh?’ maar hij kende onze namen en al, hoe kon hij dat dan weten???? En toen pas viel onze denkbeeldige frank…allemaal leugens!!! Die eerste kerel van het geld had alle informatie doorgegeven aan een ander lid van ‘de bende’ Het feit dat we in calle soledad in een casa verbleven, het feit dat we om drie uur de bus moesten hebben, onze namen, onze nationaliteit,... allemaal kostbare informatie voor deze mannetjes die hiermee vertrouwen winnen en een zoveelste verhaaltje verzinnen om dan hun slag te slaan. Hoeveel toeristen ons al waren voorgegaan, en er WEL slecht vanaf kwamen wil ik niet weten, maar achteraf gezien waren die twee wel heel goed gekleed. Cuba heeft dus niet drie maar twee munteenheden, zoals we dachten bij aankomst, en ‘chuvito’ is gewoon een verouderd woord voor cubaanse dollar (hier gewoon dollar genoemd) of peso convertible. Het bestaan van al die verschillende termen speelt natuurlijk wel in de kaarten van onze dikke vrienden de jinetero’s, maar goed, wij hebben ons lesje nu wel geleerd!!!

We zijn nu reeds drie dagen in Santa Clara en op dit eigenste moment moet ik stoppen met typen, omdat er weer een ‘Cubaans’ probleem de kop op steekt. Bureaucratie op zijn ergst, maar dat leg ik de volgende keer dan wel uit. Ik heb gisteren trouwens een typerend verhaaltje gehoord over de Cubaan en waarom de revolutie nu al vijftig jaar duurt, arm Vlaanderen is er niets tegen!!!
Tot de volgende en kussen van ons beiden
Sorry voor de lange zever over boefjes voor de niet geinteresseerden, maar ons thuisfront wou horen wat er gebeurd was...